Het optreden van erectiestoornissen na bekkenradiotherapie is een potentiële complicatie die moet worden gemeld, vooral in het geval van radiotherapie voor prostaatcarcinoom.
Met de voortschrijdende ontwikkeling van de vaatchirurgie en de mogelijkheden van anesthesiologische intensive care worden steeds meer reconstructieve operaties uitgevoerd op het gebied van de abdominale aorta. Preoperatieve erectiestoornissen in de context van algemene angiosclerose kunnen alleen in zeer beperkte mate chirurgisch worden verholpen.
Ziekten van het corpus cavernosum met een mogelijke negatieve invloed op de erectie zijn induratio penis plastica, plaatselijke schade aan het glazuurlichaam na trauma of ziekten zonder aanwijsbare oorzaak, maar ook schade als gevolg van behandeld of onbehandeld priapisme.
Door de betrekkelijk ingeklemde positie van de genitaliën tussen de romp en de spiermassa van de dijen zijn verwondingen in dit gebied betrekkelijk zeldzaam.
Het huidige aanbod van diagnostische instrumenten heeft ongetwijfeld de mogelijkheden voor de registratie van organische pathologische bevindingen verbeterd. Een proefbehandeling zonder overeenkomstige voorafgaande diagnostiek lijkt daarom achterhaald; het ontneemt de patiënt de mogelijkheid van een oorzaakgerichte therapie van zijn klachten.
Verdere onderzoeksmethoden worden momenteel vooral vanuit wetenschappelijk oogpunt uitgevoerd. De relevantie voor het huidige gebruik in de praktijk kan daarom nog niet definitief worden beoordeeld.
Pneumoplethysmografische onderzoeken zijn ook aangemerkt als nuttige, niet-invasieve onderzoeken voor de objectivering van een arteriële circulatiestoornis van de penisvaten.
Aangezien bij gezonde mannen erecties van 20 tot 50 minuten fysiologisch optreden tijdens de REM-fasen van de slaap, werd aangenomen dat het mogelijk was een onderscheid te maken tussen organische en psychogene impotentie door de nachtelijke penistumescenties te meten.
Angiografische beeldvorming van de penisvaten is een invasieve, technisch complexe radiologische diagnostische werkwijze waarvan het gebruik voor louter diagnostische doeleinden niet langer gerechtvaardigd is.
Duplex-echografieapparaten vertegenwoordigen de combinatie van echografische dwarsdoorsnedebeelden (B-scan) en ingebouwde doppler.
De laboratoriumdiagnostiek omvat algemene diagnostiek en endocrinologische diagnostiek.
Op basis van het haarpatroon, de vetverdeling en de constitutie wordt de patiënt ingedeeld als man, vrouw of eunuchoïde.
De anamnese van een patiënt met erectiestoornissen valt uiteen in twee delen, de seksuele anamnese en de algemene anamnese. Bij de eerste presentatie in het andrologisch consult of de praktijk moet de patiënt binnen het kader van de seksuele anamnese eerst gevraagd worden naar de duur en de omvang van de erectiestoornis.
De belangrijkste factoren die de erectie beïnvloeden zijn de werking van de slagaders, aders, zenuwen en het endocriene systeem, alsmede een mentale status die de erectie bevordert.
Het erectieproces moet worden gezien als een neuraal gestuurde, hemodynamische gebeurtenis die wordt beïnvloed door een intacte hormonale situatie en een passende mentale toestand. Het limbische systeem, gelokaliseerd in de temporale kwab, wordt als het cerebrale seksuele centrum van het grootste belang geacht.
De functioneel belangrijkste delen van de penis zijn het corpus cavernosum en het corpus spongiosum. Het corpus cavernosum penis ontstaat met gepaarde erectiele weefsels uit de lagere schaamtakken.
De intensiteit van het seksuele verlangen bij gezonde mannen en vrouwen verschilt van persoon tot persoon. Hypoactief verlangen dat wereldwijd miljoenen mensen treft, is waarschijnlijk de meest onderkende, verwaarloosde, ongedefinieerde, moeilijk te beoordelen en te behandelen en meestal frustrerende seksuele stoornis.
Door de seksuele liberalisering en verlichting die eind jaren zestig begon en de daarmee gepaard gaande ont-taboeïsering van de seksuele sfeer, wordt seksuele pathologie steeds belangrijker in de hedendaagse geneeskunde.
De Griekse arts en zogenaamde vader van de geneeskunde, Hippocrates (460-375 BC), schreef ED toe aan de professionele preoccupaties van de man en de lelijkheid van de vrouw. Achttiende- en negentiende-eeuwse religieuze moralisten beweerden dat het werd veroorzaakt door buitensporige seksuele activiteiten zoals masturbatie, prostitutie en promiscuïteit.
Terwijl erectiestoornissen, zelfs bij diabetici, vroeger voornamelijk werden gezien als een probleem veroorzaakt door psychogene factoren, hebben intensief onderzoek en verbeterde diagnostische mogelijkheden de laatste 10 jaar geleid tot een veel beter begrip van de regulerende mechanismen van de mannelijke erectie en mogelijke pathologische processen.
Impotentie is een van de meest voorkomende complicaties van diabetes bij mannen. Het optreden van potentieproblemen houdt duidelijk verband met de kwaliteit van de metabole controle, de aanwezigheid van andere risicofactoren, de duur van de diabetes en de leeftijd.
De penis wordt ook wel "de barometer van de gezondheid van de man" genoemd, en terecht, want elke afwijking in de anatomie, fysiologie of werking kan wijzen op een onderliggende ziekte of aandoening. Bovendien wordt de penis beschouwd als het symbool van viriliteit, macht, mannelijkheid, kracht en autoriteit.
Het verband tussen mannelijke seksualiteit en een intacte testiculaire functie is sinds de oudheid bekend en heeft altijd een praktische toepassing gevonden in de vorm van afrodisiaca die bijvoorbeeld extract van dierlijke testikels bevatten.
Seks is een integraal onderdeel van een intieme relatie en vormt de basis van de gedeelde liefde en het respect van een koppel, maar veel mensen slagen er niet in ten volle van deze genoegens te genieten. Een seksueel disfunctionerende man kan bijvoorbeeld het verlangen of het zelfvertrouwen missen om deel te nemen aan seksuele activiteit.
Een eerste vereiste voor de behandeling van erectiestoornissen is kennis van de anatomische structuren en fysiologische processen die van belang zijn voor de ontwikkeling, instandhouding en achteruitgang van de erectie.
Om erectiestoornissen (ED) te herkennen en de oorzaken ervan te begrijpen, is het belangrijk te bedenken dat de erectie van de penis een continu neurovasculair verschijnsel is dat onder psychologische controle staat en een goed hormonaal milieu vereist om succesvol te zijn.
Seksuele psychotherapie is de behandeling bij uitstek voor erectiestoornissen die geheel of hoofdzakelijk berusten op psychologische en/of partnerschapsfactoren. Het is – in het geval van psychogene erectiestoornissen – een van de weinige causale therapiemogelijkheden die we überhaupt hebben op het gebied van erectiestoornissen.
Er bestaan fundamentele rechten voor het individu, waaronder het recht op seksuele gezondheid en het vermogen om seksueel en reproductief gedrag te genieten en te controleren in overeenstemming met een sociale persoonlijke ethiek. — Richtsnoeren van de Wereldgezondheidsorganisatie
Hier volgen enkele praktische tips over de seksuologische aanpak van erectiestoornissen.
Het baanbrekende werk van Masters en Johnson in de jaren 1970 wierp een belangrijk nieuw licht op de mogelijke oorzaken van seksuele disfunctie. Hun publicaties benadrukten de invloed van religieuze orthodoxie, faalangst, homoseksualiteit en invloed van de moeder als factoren die bijdragen tot erectiestoornissen (ED).
Onze ervaring is dat het optreden en de presentatie van erectiestoornissen bij getroffen mannen een kenmerkende breuk vormt.
De fasen van de mannelijke seksuele reactie hebben onderscheidende fysiologische kenmerken (Lue T et al. 2004a), waaronder het erectieproces dat een voortdurende reeks neurovasculaire gebeurtenissen is die plaatsvinden binnen een normaal hormonaal milieu (voornamelijk een passend niveau van serum testosteron) en met een intacte psychologische instelling.
Orale medicatie voor de behandeling van erectiestoornissen is voor de meeste patiënten het voorkeursalternatief, volgens rapporten uit de literatuur en de ervaring met onze eigen patiënten.
Meta-analyses die niet-gepubliceerde gerandomiseerde proeven omvatten zijn ongebruikelijk, maar zijn welkom en kunnen informatie verschaffen in omstandigheden waarin de informatie tegenstrijdig is.
Sildenafil citraat is effectief gebleken bij een groot aantal patiënten met erectiestoornissen en is in de Verenigde Staten goedgekeurd voor deze indicatie. De algemene klinische veiligheid van oraal sildenafil, een krachtige remmer van fosfodiësterase type 5, bij de behandeling van erectiestoornissen werd geëvalueerd bij meer dan 3700 patiënten.
