Terwijl bij cw Doppler de signalen van naburige vaten die in dezelfde geluidskegel liggen niet van elkaar kunnen worden onderscheiden, maakt het duplexsysteem, ook bekend als gepulseerde Doppler, een exacte snelheidsmeting mogelijk in een sonografisch aangepast deel van het vat. De voordelen van deze apparaten liggen dus voor de hand. Naast snelheidsmetingen in het vat is een analyse van de pulscurve mogelijk (fig. 3.1). Dit onderzoek is ook alleen nuttig in het kader van de SKAT-test, waarvan het centrale belang voor de diagnostiek nogmaals wordt onderstreept [3]. Geluidsfrequenties van tenminste 7,5 MHz zijn nuttig voor duplexsonografie van de penis. Kenmerken van het gezonde vat zijn sterke vaatpulsaties (echter al herkenbaar in de B-scan), een vaatdiameter van 1 mm na injectie en een maximale snelheid van meer dan 25 cm/s [5] (Fig.3.2). Een nadeel van conventionele hulpmiddelen is de slechte detecteerbaarheid van de arteria dorsalis penis. Het meten van de vatsnelheid alleen zonder rekening te houden met de vaatmorfologie kan ook tot verkeerde interpretaties leiden, aangezien vaak hoge snelheden worden gemeten in het gebied van de stenose in het bijzonder. Een bloedvat dat proximaal van het corpus cavernosum geblokkeerd is, kan daarentegen voldoende geneesmiddel-geïnduceerde dilatatie vertonen, waarbij alleen lage luchtsnelheden worden gevonden. Beide criteria, de verwijdbaarheid van een bloedvat en de gemeten snelheid van de bloedvlucht, moeten dus worden opgenomen in de beoordeling van de vasculaire functie. Met conventionele duplex-sonografie kunnen zachte weefsels en het vaatlumen in beeld worden gebracht, maar kan alleen een oriënterend overzicht van de bloedstroom worden verkregen, aangezien de meting van de frequentieverschuiving slechts op een punt binnen de B-scan mogelijk is. Met deze methode is het niet mogelijk de bloedstroom over het gehele beeldgebied en vooral van kleinere vaten vast te leggen.
Fig. 3.1. Principe van duplex-sonografie (uit [4]).
Fig. 3.2 a, b. Conventionele duplexsonografie (cursor in een arteria profunda). a) Normale bevindingen, b) Arteriopathie.
Bij kleurgecodeerde duplex-sonografie, een verdere ontwikkeling van duplex-sonografie, wordt het beeld van de bloedstroom in kleur op het grijswaardenbeeld gesuperponeerd. De ultrasone signalen die door de bewegende bloedcellen worden teruggekaatst, krijgen een kleurcode als functie van hun bewegingsrichting en snelheid. Dorsale en profundale vaten zijn dus over het gehele beeldgebied zichtbaar, terwijl bij conventionele duplexsystemen de bloedstroom slechts op een punt kan worden gemeten. De grootte van de frequentieverschuiving wordt weergegeven door de intensiteit van de kleur en de richting van de bloedstroom door twee verschillende kleuren (rood en blauw). Een snelle bloedstroom naar de transducer toe wordt bijvoorbeeld in lichtrood weergegeven, een langzame stroom weg van de transducer in donkerblauw. Dit maakt het mogelijk de richting en de snelheid van de stroming kwalitatief te beoordelen. Door de verschillende kleurverzadiging in het beeld is onmiddellijk een semikwantitatief uitspraak mogelijk over de bloedtoevoer en de bloedstroomsnelheid (Fig.3.3).
De klinische onderzoeken van patiënten met erectiestoornissen met vermoedelijke arteriële etiologie hebben aangetoond dat de lokalisatie en de omvang van vasculaire stenoses van de penisslagaders in de sonografisch toegankelijke gebieden van het corpus cavernosum kunnen worden afgebeeld. Door de gelijktijdige weergave van morfologische veranderingen (stenose, occlusie) en de beeldvorming van functionele parameters (turbulentie en verhoogde stroomsnelheid in de vernauwde zone) kunnen criteria van vasculaire schade worden afgebeeld op een manier die met geen enkele andere beeldvormingsmethode mogelijk is. Voor het eerst was het mogelijk inzicht te krijgen in de bevoorrading van perifere erectiegebieden door de helicinae te visualiseren. Beeldvorming van gekleurd bloed toonde abnormale intracorporeale toevoerpatronen [1] in de arteriële vasculopathie van de penis (fig. 3.4). De methode is echter beperkt tot de penisstreek. Vasculaire veranderingen in het bekkengebied als mogelijke oorzaak van arteriële erectiestoornissen kunnen duidelijk alleen met angiografie in beeld worden gebracht. De weergave van vasculaire anomalieën, zoals unilaterale erectiele arterialisatie vanuit de arteria dorsalis penis (Fig. 3.5), werd voor het eerst bereikt met deze procedure. Vooral bij vasculaire malformaties kan de procedure echter alleen de bevindingen beschrijven. Of de afwijking slechts een normale variant is of de oorzaak van de klinisch aangeduide erectiestoornis kan niet altijd worden bepaald op basis van de beeldbevindingen en de meetparameters. Apparaten met een speciale "slow-flow optie" maken het mogelijk om naast de meting van de arteriële stroming van de penis ook de stroming in de ader van de dorsalis penis profunda te meten. Aangezien de cavernosale functie echter doorslaggevend is bij zogenaamde "veneuze insufficiëntie", zal deze methode de cavernosometrie en de cavernosografie niet kunnen vervangen.
Afb. 3.4 Arterialisatie van een caverneuze slagader vanuit de contralaterale slagader door het caverneuze septum (pijl) bij proximale stenose.
Fig. 3.5 Arterialisatie van een corpus cavernosum vanuit de dorsale slagader (vasculaire malformatie).
Fig. 3.6. Toenemende prestaties van verschillende dubbele sonografische systemen.
Duplex-echografieapparatuur, in combinatie met de SKAT-test, is nu de krachtigste diagnostische methode om arteriële vasculopathie van de penis op te sporen. Kleurgecodeerde echografieapparatuur is beter dan conventionele apparatuur omdat de vasculaire anatomie van de penis beter zichtbaar is.
|
|
|
